Mogiła w lesie na podzamczu

Miejsce zbiorowego mordu żydowskich mieszkańców Kołaczyc. To tutaj zastrzelono 260 osób, wyznawców religii mojżeszowej. Mogiła jest znakiem pamięci, tych strasznych czasów.

Jeśli chodzi o historię żydów na terenie Kołaczyc, to dokument z 1783 roku mówi że „W mieście nie ma nawet jednego Żyda, w związku z czym sytuacja miejscowych obywateli jest lepsza”. Privilegium de non tolerandis Judaeis – zakaz osiedlania się Żydów obowiązywał do 1867 r., chociaż niezbyt rygorystycznie był przestrzegany, ponieważ w 1676 r. mieszkały tu dwie rodziny żydowskie, a w 1824 r. jedna. W 1880 r. mieszkało w Kołaczycach 115 Żydów, a w 20 lat później – 247, tj. 13,8% ogółu mieszkańców. Pod koniec wieku XIX Kołaczyce utraciły prawa miejskie. W drugiej połowie XIX w. powstał tu liczący się ośrodek chasydyzmu. Od 1896 r. działało w środowisku żydowskim Towarzystwo Zaliczkowe, na którego czele stał Mojżesz Wolf. Do wybuchy I wojny światowej lokalna społeczność żydowska liczyła ok. 300 osób.

Gwiazda dawida

Lasy w okolicach Jasła, skrywają wiele tajemnic. Jedną z nich dość dobrze skrywaną, jest historia Żydów z Kołaczyc, która wydarzyła się w trakcie II Wojny Światowej. Przed wybuchem II wojny światowej mieszkało tu 250 Żydów. Zajmowali się przede wszystkim drobnym handlem. Niemcy zdobyli Kołaczyce w połowie wrześnie 1939 roku. W grudniu tego samego roku na terenie Kołaczyc utworzony został Judenrat. Latem  1941 roku część żydowskich mieszkańców została przeniesiona do getta w Jaśle. Data utworzenia getta w samych Kołaczycach nie jest znana, ale wiadomo że 12 sierpnia 1942 roku wypędzono wszystkich Żydów z Kołaczyckiego getta i zostali zgonieni na kołaczyckie błonia, tam zostali załadowani na samochody i wywiezieni w kierunku Jasła.

Mogiła w lesie na podzamczu

W lesie w okolicach Krajowic zamordowano wszystkich, których wywieziono. W ciągu kilku miesięcy wyłapano tych, którym udało się uciec z getta a zostali złapani. Ostatnim cadykiem w Kołaczycach był Chaim Baruch Halberstam, prawnuk Chaima, cadyka z Nowego Sącza, założyciela dynastii cadyków z rodu Halberstamów, będący jednocześnie rabinem we Frysztaku.

Mogiła w lesie na podzamczu

Aby dotrzeć do mogiły, proponuje zostawić samochód na parkingu obok nieistniejącej już restauracji.
N 49° 46.628 E 021° 26.787 - Parking

Następnie trzeba udać się na wschód, na miejsce składowania drewna.

N 49° 46.649 E 021° 26.901 - Na miejscu składowania drewna, obok wysokiego dębu, skręcamy w prawo.

Idąc ścieżką, po lewej stronie mijasz brzozę po około 10 metrach skręcamy w lewo. Widać delikatnie wydeptaną ścieżkę.

N 49° 46.657 E 021° 26.942 - brzoza

Na drzewie widać pomarańczową strzałkę, która wskazuje kierunek drogi.

N 49° 46.677 E 021° 26.996 - Mogiła

4 thoughts on “Mogiła 260 Żydów – Jasło – Podzamcze”

  1. Witam.
    Czy wie Pan coś o miejscu zamordowania Żydów w Kołaczycach przy aktualnej ulicy 17 stycznia.

    Pozdrawiam

    1. Jeśli chodzi o samo miejsce, to niestety nic mi na ten temat nie wiadomo. Ale wiem, że pod koniec XIX w. okolicach Jasła, m. in. w Kołaczycach, Frysztaku miały miejsce rozruchy antyżydowskie. Więc może w tym kierunku trzeba by było szukać informacji. Swego czasu na ten temat publikowała informację „Podkarpacka Historia”.

  2. Dzień dobry. Szanowny Panie gdzie znajdę najwięcej publikacji na temat Żydów z miejscowości Kołaczyce?

Skomentuj Jacek Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *